Czym właściwie jest zdrowie? WHO określa je jako pełny dobrobyt fizyczny, psychiczny oraz społeczny, a nie tylko brak choroby. Czynników, które składają się na zdrowie można wymienić wiele. Minister Zdrowia Kanady Lalonde w latach 70-tych XX wieku wyróżnił cztery najważniejsze i dość rozbudowane obszary, które w różnym stopniu kształtują zdrowie.
Opieka zdrowotna
Ten obszar bierze wbrew pozorom najmniejszy udział w budowaniu zdrowia. Często mylnie traktowany jest on jako najważniejszy w tym temacie, a na służbę zdrowia zrzucany jest maksymalnie duży obowiązek troski o zachowanie zdrowia. Tymczasem to my jesteśmy głównie odpowiedzialni za profilaktykę i prawidłowe nawyki pozwalające zachować jak najlepsze zdrowie.
Czynniki genetyczne
Zajmują około 20% obszaru zdrowia wg Lalonda. Część chorób przenoszona jest wraz z materiałem genetycznym i zostaje zaprogramowana w naszym organizmie. Takie schorzenia niekoniecznie muszą się ujawnić, mogą pozostać utajone. Te związane z chromosomami płci (dokładnie z chromosomem X) – na przykład daltonizm dużo częściej pojawia się u mężczyzn ze względu na to, że posiadają tylko jeden taki chromosom, kobiety dzięki temu, że dostają drugi X mogą być tylko nosicielkami choroby, a nie muszą na nią zapadać.
Środowisko życia
Miejsce, w którym mieszkamy, uczymy się oraz pracujemy stanowi ważny czynnik wpływający na zdrowie. Duże miasta posiadają większy dostęp do opieki medycznej, istnieją obszary lepiej rozwinięte ekonomicznie, inne natomiast mogą mieć gorszą sytuację. To w jakie miejsca trafimy, w jakich grupach rówieśniczych przebywamy szczególnie jako dzieci „wychowuje nas”, a także kształtuje nawyki. Podstawową komórką społeczną, która ma wpływ na nasze życie jest oczywiście rodzina, dzięki której uczymy się najwięcej i od najmłodszych lat. To, co przekażą nam rodzice, czy inni ważni członkowie rodziny może mieć kluczowe znaczenie w kształtowaniu nawyków zdrowotnych.
Styl życia
Niepodważalnie najważniejszym obszarem, dzięki któremu możemy zachować zdrowie, bądź też je utracić jest to w jaki sposób funkcjonujemy na co dzień – styl życia. Dieta, czyli sposób odżywiania oraz aktywność fizyczna mają kluczowe znaczenie w kształtowaniu pełnego zdrowia organizmu. Pamiętajmy o tym jak ważna jest codzienna dawka ruchu, może być to nawet spacer. Nasze mięśnie poprzez ruch i regularne skurcze są lepiej odżywione i uelastyczniają się. Także stawy dzięki swojej pracy funkcjonują lepiej, stają się odciążone przez wzmocnione mięśnie.
Zdrowie to nie tylko leczenie przez opiekę zdrowotną, to głównie profilaktyka i odpowiedni styl życia, który w pełni zależy od nas. Nie wymaga wielkich zasobów finansowych i mnóstwa czasu, każdy na pewno może wygospodarować 20 minut z całego dnia na regularną aktywność fizyczną, a także znaleźć czas na przede wszystkim jakościowo odpowiedni odpoczynek.